Barkod Hakkında Genel Bilgiler

Barkod Nedir?
Barkod; değişik kalınlıktaki dik çizgi ve boşluklardan oluşan ve verinin otomatik olarak ve hatasız bir biçimde başka bir ortama aktarılması için kullanılan bir yöntemdir. Barkod, değişik kalınlıktaki çizgilerden ve bu çizgiler arasındaki boşluklardan oluşur.

Barkod ile stok kodu, seri numarası, personel kodu gibi bilgilerin gösterilmesi sağlanabilir. Bu bilgilerin bilgisayara klavye aracılığı ile girilmesi zaman alıcı ve yorucu olmaktadır. Ayrıca bu yöntem pek sağlıklı olmamaktadır. Çünkü veriler girilirken hata yapılma olasılığı fazladır. Bu hata oranını ve harcanan zamanı azaltmak için barkodlar ve barkod okuyucular kullanılır.

Barkod, ürünün kodu veya ürün ile ilgili açıklamalar içermemelidir. Barkod sadece o ürüne ait bir referans numarası içermelidir. Bu referans numarası bilgisayara tanıtılır ve ürüne ait detaylı bilgiler bilgisayarda tutulur. Daha sonra bu referans numarası kullanılarak o ürüne ait bilgiye erişilir.

Örneğin; bir markette ürünün üzerinde bulunan barkod çizgileri ürünün fiyatı ve ürünün detayı hakkında bilgi içermez. O bir referans numarasıdır. Ürün, marketin bilgisayarına bu referans numarası ile tanıtılmıştır. Ürünle ilgili fiyat ve diğer bilgiler marketin bilgisayarına girilmiştir. Ürüne ait bilgi istendiğinde referans numarası bilgisayara gönderilir. Bilgisayarda ürün hakkındaki detaylı bilgiyi gönderir. Bu yöntemde ürünün fiyatı değiştiğinde sadece bilgisayardaki fiyatı değiştirmek yeterli olacaktır.

Barkod, barkod alfabesi (barcode symbology) denilen ve barkodun içerdiği çizgi ve boşlukların neye göre basılacağını belirleyen kurallara göre basılmaktadır. Barkodlar 0-9 arası rakamları, alfabedeki karakterleri ve bazı özel karakterleri (*, -, / vb.) içerebilirler. Bir çok barkod alfabesi vardır. Bu alfabelerden bazıları sadece rakamları içerirken bazıları da hem rakamları hem de özel karakterleri içerirler. Buna göre değişik barkod standartları ortaya çıkmaktadır. Bugün dünyada kullanılan bir çok barkod çeşidi bulunmaktadır. Barkod tipleri için aşağıdaki bağlantıları kullanabilirsiniz.

Barkod Tipleri Nelerdir?
1D (Çizgikod=1 Boyutlu) ve 2D (Karekod=2 Boyutlu) bir çok barkod tipi bulunmaktadır. Kullanım alanına bağlı olarak farklı barkod tipleri kullanılmasına rağmen günümüzde en yaygın kullanılan barkod tiplerinin başında ticari ürünlerin barkodlanmasında kullanılan EAN13 ve Türkiye’de ilaçların barkodlanmasında kullanılan Datamatrix barkod tipleri gösterilebilir.
Bu barkod tiplerinden bazıları şunlardır:

Barkod Tipi Kategori Açıklama
EAN-13 1D Ağırlıklı olarak ticari ürünlerin barkodlanmasında kullanılmaktadır.
EAN-8 1D Ağırlıklı olarak ticari ürünlerin (küçük boyutlu) barkodlanmasında kullanılmaktadır.
UPC-A 1D Ağırlıklı olarak ticari ürünlerin barkodlanmasında (ABD ve Kanada bölgesinde) kullanılmaktadır.
UPC-E 1D Ağırlıklı olarak ticari ürünlerin (küçük boyutlu) barkodlanmasında (ABD ve Kanada bölgesinde) kullanılmaktadır.
Code 39 1D Serbest kullanım
Code 128 1D Serbest kullanım
Code 93 1D Serbest kullanım
Interleaved 2 Of 5 1D Serbest kullanım
Codabar 1D Ağırlıklı olarak eski dönemlerde kütüphaneler ve hava yolu faturalarında kullanılmaktaydı.
UCC/EAN 128 1D Ağırlıklı olarak lojistik sektöründe kullanılmaktadır.
PDF417 2D Serbest olarak en yaygın kullanılan ve 2D kategorisindeki barkod tipidir.
Datamatrix 2D Türkiye’de yaygın olarak ilaçlarda kullanılmaktadır.
QrCode 2D Son dönemlerde web sayfalarına link vermede kullanılmaktadır.

Barkodun Faydaları nelerdir?
Barkod verinin hızlı ve doğru girilmesini sağlayan bir yöntem olduğundan dolayı barkod işlemlerinin yoğun olduğu ve bilgiye hızlı ve doğru bir şekilde ulaşılmasının ihtiyaç olduğu yerlerde kullanılabilir. Bu yöntemin kullanıldığı sistemler veri toplama sistemleri olarak adlandırılırlar. Barkod kullanılarak bir ürüne ait tüm hareketler izlenebilir. Bu sistemlerde barkod okuyucular, barkod yazıcılar ve taşınabilir data terminaller gibi bir çok iletişim aracı kullanılmaktadır.

Veri toplama sistemleri bir çok yerde kullanılabilir. Mağazalarda, endüstriyel ortamlarda, pazarlama ve satışlarda, işyerlerinde vb. gibi bir çok alanda ve yerde kullanılabilir. Örneğin barkodlu bir sistem kullanarak depo sayımlarınızı çok kolay ve rahat bir şekilde yapabilirsiniz.

DOĞRULUK
En doğru bilgiyi almanızı sağlar, kullanıcı hatalarını ortadan kaldırır. Benzer ürünler veya benzer kodlara sahip ürünler arasındaki karışıklığı önler.
HIZ
Hızlı veri girişinin iki önemli faydası vardır.
1. İstenen bilgi manuel şekilde toplanacak bilginin çok çok üstünde bir hızla ve doğru bir şekilde toplanır.
2. Bu toplanan doğru bilgiler bilgisayar ortamında olduğu için yine çok hızlı bir şekilde bu bilgileri işleyebilecek, değerlendirebilecek kişilere veya ortama ulaşır.
Örneğin; bu bilgilerin doğru bir şekilde, bir kağıtta yazılı bilgiler olduğunu varsayın. O kağıdın içinden A marka deterjandan ne kadar satıldığını nasıl bulabilirsiniz? Evet, sayabilirsiniz. Son anda size A marka deterjan değilde tüm deterjan satışları sorulursa ne yaparsınız?
MALİYET
Doğruluğun artması ve veri giriş hızının yükselmesi ile işçilik maliyeti düşecek sistem daha ekonomik olacaktır.
KULLANIŞLILIK
Barkod ürünleri yani okuyucular, yazıcılar vs. tüm OT/VT ürünlerinin kullanımı, bilgisayara bağlaması ve işletmesi çok kolaydır. Bu sistem ile güvenilir, detaylı, hızlı datalar toplanır. Bu toplanan bilgiler ile sistem daha etkili yönetilebilir.
Örneğin
Hangi ürün ne kadar satılıyor?
Şu anda stokta eksikler neler?
Geçmiş satışlara bakarak hangi üründen ne kadar sipariş vermeli?
gibi sorulara kolayca cevap bulabilirsiniz.
DİKKAT!
Barkodla ilgili asla unutulmaması gereken bir konu vardır. Barkod uygulamasının başarılı olmasında toplanan dataları kabul eden, değerlendiren yazılımın büyük önemi vardır.

Barkod Okuyucu ve Barkod Yazıcı Nedir?
Barkod Okuyucu Nedir Ne işe Yarar?
Barkod okuyucular veri girişine hız, kolaylık ve doğruluk kazandırır. Bir barkod, uygun okuyucu ile okutulduğunda, okuyucu siyah ve beyaz çizgileri elektrik sinyallerine dönüştürür. Okuyucunun kod çözücüleri de bu sinyalleri çözerek anlayabileceğimiz rakam veya karakterlere çevirir. Bu okuyucuların yaydığı ışın ve barkod çubuklarının oluşturduğu elektronik sinyaller yine bu okuyucular tarafından algılanarak bilgisayarlara rakam veya karakterler olarak aktarılır. Barkoddaki koyu çubuklar ışığı emer, boşluklar ise ışığı geri yansıtır. Böylece elektronik sinyaller oluşur. Barkod okuyucular değişik arabirimlere sahip olabilirler. Klavye, seri port veya usb bağlantılı olabilirler. Bunların yanında bir de radyo frekanslı çalışan barkod okuyucularda bulunmaktadır. Bunlar kablosuzdur ve okutulan barkodu kendi etkinlik alanı içerisinde anında bilgisayara aktarabilirler.
Barkod Yazıcı Nedir Ne işe Yarar?
Barkod yazıcılar barkod basmak için kullanılan cihazlardır. Barkod yazıcılar termal ve direk termal baskı yapabilirler. Barkod yazıcılar ile basılan barkodlar daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Daha hızlı baskı yapabilirler. Piyasada çok değişik marka ve modelde barkod yazıcılar bulunmaktadır. Barkod yazıcılar modeline göre bilgisayara bağlı olarak veya bilgisayardan bağımsız olarak kullanılabilirler. Bir etiket programı ile tasarım yapılarak barkod yazıcılardan baskı alınabilir.

Barkod Basma Yöntemleri nelerdir?
Barkod etiketlerini firmanızda basmanın da birden fazla yolu ve bu yolların da avantajlı veya dezavantajlı yanları vardır.
1) Lazer Yazıcıda
2) Barkod Yazıcıda
Lazer Yazıcıda: Lazer yazıcılardan da barkod basabilirsiniz. Lazer yazıcının servis ve yedek parça sorunu yoktur.
Barkod Yazıcıda: Barkod yazıcıda Direk Termal ve Termal Transfer olmak üzere iki çeşit baskı tekniği vardır.
a) Direk Termal Baskı
Bu yöntemde baskı işlemi kağıdı ısıtarak yapılır. Bu yöntemde ısıya dayanıklı bir kağıt faks makinelerinde olduğu gibi ısıtılarak yakılır. Bu ısının etkisiyle kağıt siyah renge dönüşür ve böylece baskı işlemi yapılmış olur. Ancak bu yöntemle yapılan baskılarda çevresel faktörler önemli rol oynar. Bu baskı yöntemi kısa sürelidir. Çünkü güneşten, ısıdan, yoğun ışıktan etkilenirler ve bozulmaya uğrayabilirler. Fakat kısa süreli kullanımlar için idealdir.
. Ribon masrafı yoktur, yakarak basar.
. Termal etiket kullanılır. (Termal etiketler vellum etikete göre pahalıdır).
. Etiket ömrü kısadır. Kısa sürede tüketilecek etiketler için uygundur.
. Yazıcının fiyatı direk termal yazıcıya göre daha ekonomiktir.
b) Termal Transfer Baskı
Bu yöntemle yapılan baskılar daha uzun sürelidir. Bu yöntemde ribon denilen şeritler kullanılır. Direk termal baskıda ısıtılan kağıdın yerini burada ribon alır. Ribon ısıtılarak kağıt üzerine yapıştırılır. Daha sağlıklı ve dayanıklı bir yöntemdir. Güneş, ısı ve yoğun ışıktan doğrudan etkilenmez. Uzun ömürlüdür.
. Ribon masrafı vardır.
. Vellum etikete veya plastik, dokuma gibi değişik etiketlere baskı yapabilir.
. Etiket ömrü çok uzundur.
. Yazıcı fiyatı direk termal barkod yazıcıya göre pahalıdır. Son zamanlarda üretilen pek çok direk termal yazıcı termal baskı da yapabilmektedir. Yani bu tip yazıcı aldığınızda her iki türlü de baskı yapabilme şansınız var.